Trong quá trình canh tác cho cây sầu riêng thì tưới nước, bón phân và phun thuốc là một khâu rất quan trọng giúp cho cây sầu riêng sinh trưởng và phát triển tốt, điều chỉnh sự ra hoa, đậu quả. Bên cạnh đó, việc biến đổi khí hậu cũng ảnh hưởng rất lớn đến việc rụng trái sầu riêng và năng suất chất lượng của cây sầu riêng, đây là vấn đề mà người trồng sầu riêng hiện nay rất quan tâm và lo lắng. Khi chăm sóc sầu riêng đúng kỹ thuật thì phải đảm bảo 3 yếu tố: cho năng suất cao, chất lượng tốt, cây không bị suy kiệt làm ảnh hưởng đến các vụ tiếp theo, đặc biệt là hiện tượng rụng quả. Vì thế bà con nông dân cần chú ý những điểm sau:
1. Nguyên nhân:
Hiện nay, cây sầu riêng đang trong giai đoạn mang quả, qua quá trình khảo sát và thăm vườn chúng tôi thấy hiện tượng rụng trái rất nhiều, hiện tượng rụng trái non có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như: Rụng trái non sinh lý, rụng do cây thiếu dinh dưỡng, do thời tiết bất lợi như mưa nhiều, nắng to,… Để hạn chế hiện tượng rụng trái non thì việc chăm sóc đúng kỹ thuật và kịp thời sẽ giúp cây sầu riêng sinh trưởng và phát triển tốt, đồng thời sẽ khắc phục được hiện tượng rụng trái non đang xảy ra rất nhiều trong giai đạon hiện nay.
2. Biện pháp khắc phục:
– Tỉa quả: Nên cần thiết phải tỉa bớt quả nhằm tạo cho quả đảm bảo về chất lượng cũng như trọng lượng quả.
Cách tỉa và thời điểm tỉa quả: Lần 1: Quả được 3-4 tuần sau khi hoa nở, tỉa những quả có cuống nhỏ, chen chúc trong chùm quả, trái méo, trái bị sâu bệnh (để lại 6-8 quả/chùm). Lần 2: Quả được 8 tuần sau khi hoa nở: Tỉa quả cong vẹo, dị dạng (để lại 3-4 quả/chùm). Lần 3: Quả được 10 tuần sau khi hoa nở: Cắt tỉa những trái có hình dạng không đặc trưng của giống. Tạo thuận lợi cho phát triển cơm, kích thước và hình dáng trái. Chỉ để 2-3 quả/chùm, khoảng 70-120 quả/cây (tùy theo từng cây).
– Phun phân qua lá để dưỡng quả
Từ giai đoạn nuôi hoa đến khi quả được 60 ngày tuổi. Phun định kỳ 7-15 ngày/lần bằng phân bón lá NPK 20-20-20+TE để cung cấp dinh dưỡng nuôi quả. Trong thời điểm này cây có hiện tượng ra đọt non thì phun MKP (10g/lít nước, 2kg/phuy) hoặc KNO3 (200-300g/bình 16 lít) định kỳ 3 ngày/lần (có thể phun luân phiên 2 loại phân này) để hạn chế đọt non, lá non phát triển để tránh tình trạng cạnh tranh dinh dưỡng giữa lá và quả non gây rụng quả non. Cần phối hợp với thuốc Agri – Fos 400 để kháng lại bệnh thối trái, xì mủ thân (giai đoạn này quả nở gai rất mẫn cảm với bệnh thối quả do nấm phát triển).
– Bón phân nuôi quả
* Lần 1: Thời điểm: Khi quả được 60 ngày tuổi (quả sầu riêng bằng quả trứng gà). Loại phân bón: Bón phân NPK 15-15-15. Lượng bón: Bón 0,5kg/cây/lần/2 lần, cách nhau 10-15 ngày. Cách bón: Lần 1 bón 200-300g/cây/lần rắc quanh tán cây. Nếu đất không đủ ẩm phải tưới nước để phân tan. Sau 10-15 ngày bón tiếp lần 2 với lượng phân còn lại.
* Lần 2: Khi đậu trái được 80-85 ngày: Loại phân bón: NPK có công thức 12-12-17+TE hoặc 12-7-17+TE. Cách bón: Lượng phân bón 0,15-0,25kg/cây/lần, bón lần tiếp theo sau đó 10-15 ngày.
* Lần 3: Loại phân: K2SO4 (kali trắng). Lượng phân và thời điểm bón: Lần 1: Khi quả được 100-105 ngày, bón 0,3kg/cây, tùy lượng quả trên cây. Lần 2: Sau khi bón lần 1 được 7 ngày, bón 0,3-0,5kg/cây.
Lưu ý: Đối với giống sầu riêng Ri6 do thời gian thu hoạch sớm hơn sầu riêng Monthong 15-20 ngày. Vì vậy thời gian bón phân cho cây Ri6 giai đoạn nuôi trái cần sớm hơn so với giống Monthong khoảng 10-15 ngày.
3. Một số biện pháp chống sượng quả
Giai đoạn trái chuyển từ non sang già là giai đoạn tích lũy tinh bột nên cây rất cần các vi lượng như Mg2+, Zn2+, Cu2+… giúp cho cây quang hợp tốt, trái không bị sượng. Khi trái sầu riêng chuyển hóa tinh bột thì việc bổ sung Kali (kali trắng) là rất cần thiết. Không bón kali đỏ làm trái dễ bị sượng.
Khi vào mùa mưa cần thiết phải làm cho bồn thoát nước tốt để tránh làm úng nước sẽ gây ra rụng quả.
4. Một số lưu ý phòng trừ sâu bệnh giai nuôi quả
a. Bệnh xì mủ thân, thối trái do nấm Phytopthora
* Phòng bệnh: Để giảm tối đa bệnh Phytopthora gây hại thân, quả trong giai đoạn cây mang trái, giảm thiệt hại về năng suất sầu riêng thì biện pháp phòng bệnh Phytopthora cho cây sầu riêng giai đoạn này là rất cần thiết. Tiến hành tiêm phòng 4 đợt cho cây sầu riêng giai đoạn cụ thể là: Lần 1: Sau khi thu hoạch. Lần 2: Khi cây chuẩn bị làm bông. Lần 3: Khi trái bằng quả cam (60 ngày sau khi xả nhụy). Lần 4: Khi quả đạt 1,5-2kg (100 ngày sau xả nhụy).
Cách tiêm: Tiêm trực tiếp vào thân cây 2-3 mũi/cây. Pha theo tỷ lệ 1:1 (dùng nước sạch).
* Trị bệnh: Khi phát hiện quả bị bệnh thì phải phun thuốc với nồng độ 2% (2 lít thuốc trong 100 lít nước trực tiếp lên quả). Phun lặp lại lần tiếp theo sau đó 7 ngày. Nếu phát hiện xì mủ thân thì phải vệ sinh gọt bỏ vùng mô bị thối rồi quét thuốc Aliette 800wp + Ridomil gold 68WP hoặc Agri – Fos 400 nguyên chất lên vết bệnh. Thực hiện 3 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 15 ngày.
b. Nhện đỏ: Đây là đối tượng gây hại mạnh cây sầu riêng vào giai đoạn mùa khô và chúng tập trung chủ yếu ở mặt dưới của lá, đặc biệt là các lá bánh tẻ. Vết chích lúc đầu chỉ là những đốm nhỏ màu xám trắng, nhiều vết chích liên kết lại tạo ra những khoang, những đốm lớn mất màu ảnh hưởng đến sự quang hợp của lá, bị hại nặng lá có thể bị khô và rụng.
* Biện pháp phòng trừ: Phát hiện kịp thời để phun trừ khi sâu non còn nhỏ (tuổi 1, 2). Dùng một trong các loại thuốc trừ sâu như: Vovinam 2.5EC, Tungcydan 55EC, 30EC, Tungent 5SC và Tungperin 10EC, 25EC để phòng trừ.
c. Rầy phấn trắng
Biện pháp phòng: Phun thuốc trừ rầy định kỳ khi mỗi đợt lá mới hình thành.
Biện pháp trừ: Khi phát hiện chồi bị hại thì tiến hành xử lý thuốc 2 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 5-7 ngày. Thuốc phòng trừ rầy phấn trắng: Sử dụng luân phiên các loại thuốc sau: Confidor 100SL (pha 5-7ml/8 lít nước), Actara 25WG 1g/8 lít, Bassa 50EC 20-25ml/8-10 lít nước. Có thể phun kết hợp phân bón qua lá với thuốc phòng trừ rầy phấn trắng để giúp bộ lá phát triển tốt hơn.